شیرآلات صنعتی چیست؟
در این مقاله به بررسی انواع شیرآلات صنعتی و نوع کاربرد آنها خواهیم پرداخت. پیشنهاد استفاده از شیرآلات، برای نخستین بار در سال 1937 توسط دانشجویی به نام آلموئن مطرح شد. امروزه با توجه به گسترش فناوری، شیرآلات نیز شکل جدیدی به خود گرفتهاند. شیرآلات جزء یکی از ابزارهای مهم، در صنایع مختلف به شمار میرود. این محصول با توجه به نحوه عملکرد خود و نوع نیاز صنایع، مورد استفاده قرار میگیرد.
شیرآلات صنعتی یا به اصطلاح ولو ابزاری هستند؛ که وظیفه تنظیم جریان، منحرف کردن مسیر جریان ، قطع و وصل کردن جریان سیالاتی، مانند گازها، مایعات و حتی خمیر را برعهده دارند. از مهمترین وظایف شیرآلات صنعتی میتوان به ایجاد جریان سیال یا قطع آن اشاره کرد. شیر مناسب، سیال را به راحتی و با کمترین افت فشار از خود عبور میدهد. شیرآلات برای کنترل جریان داخل لولهها، مورد استفاده قرار میگیرد. این ابزار از تنوع بالایی برخوردار بوده که نوع ساختار آنها با هم متفاوت میباشد. از سادهترین نوع شیرآلات، میتوان به ولوهایی اشاره کرد که در منازل مسکونی برای قطع و وصل کردن جریان به کار میروند.
انواع شیرآلات صنعتی
شیرالات کروی : شیر کروی دارای ظاهری کروی شکل میباشد. ساختار داخلی شیر کروی طوری طراحی شده که مایعات در هنگام ورود ۱۸۰درجه تغییر جهت میدهند. این شیر از دو بخش ثابت و متحرک تشکیل شدهاست. جنس شیر کروی از کربن و فولاد میباشد. با توجه به نوع عملکرد شیر کروی، میزان افت فشار در این نمونه بیشتر است. از ویژگیهای این محصول میتوان به داشتن عمر طولانی و ضد زنگ بودن آن اشاره کرد.
شیرالات سوزنی : شیر سوزنی از جمله شیرآلات صنعتی پرطرفدار و محبوب میباشد. شیرهای سوزنی از نظر ساختار و نوع عملکرد، شبیه شیرهای کروی هستند. اما از نظر مسدود کردن جریان، متفاوت میباشند. این شیرها به جهت برخورداری از دقت بالا، برای استفاده در سیستمهای دقیق و کنترل جریان آزمایشگاه مناسب میباشند. شیر سوزنی جریان را به داخل حفرهای کوچک هدایت کرده که پس از چرخش ۹۰ درجه، به بالای مخروط میرود. برای ساخت شیر سوزنی، از مواد مختلف استفاده میکنند. معمولا جنس اکثر این شیرها از برنج و فولاد ضد زنگ میباشند.
شیرالات سماوری : از دیگر شیرآلات صنعتی می توان شیر سماوری را نام برد. این نوع از شیر برای جریانهای کم مناسب میباشند. شیر سماوری به دلیل مقاومت کم در مقابل جریان آب، تنها قادر به قطع و وصل کردن جریان میباشد. برای باز و بسته کردن شیر سماوری، فقط کافی است؛ دسته را به اندازه ۹۰ درجه بگردانید. از ویژگیهای شیر سماوری، می توان به قیمت مناسب، برخورداری از تنظیمات ثابت و سهولت در باز و بسته کردن شیر اشاره کرد.
شیر توپی : نام دیگر شیر توپی، شیر ضربهای میباشد. داخل این شیر یک عدد ساچمه و سوراخ وجود داشته که جریان آب از میان آنها عبور میکند. نحوه استفاده از شیر توپی، مانند شیر سماوری است. برای باز و بسته شدن شیر فقط کافی است دسته را ۹۰ درجه بچرخانید. این شیر آلات صنعتی معمولا برای لوله کشی آب سرد و گرم و گاز فشار ضعیف استفاده میشود.
شیرالات کشویی : شیرآلات صنعتی از نوع کشویی، به دلیل برخورداری از افت فشار کم، در جاهایی به کار میروند که بخواهند جریان را به طور کامل باز و بسته کنند. همزمان با بالا رفتن کشو، بندآور از مسیر جدا شده و جریان عبور سیال، آزاد میشود؛ در نتیجه هیچ گونه مقاومتی در برابر جریان رخ نمیدهد. اما در صورت پایین آمدن کشو، جریان سیال به طور کامل بسته میشود. شیر کشویی معمولا بر روی لولههای طولانی نصب میشود.
شیرالات پروانهای : شیرهای پروانهای در سایزهای مختلف تولید شده، که دارای ساختاری بسیار ساده میباشند. این نوع از شیر، بیشتر در صنایع نفت و پتروشیمی مورد استفاده قرار میگیرد. از قابلیتهای شیر پروانه میتوان به کاهش افت فشار، وزن سبک، قیمت ارزان، ، کارایی آسان، عدم ترکیب جنسهای مختلف در ساختار این محصول، اشاره کرد. این دست از شیرآلات صنعتی در مکانهایی مانند ایستگاه نیروی الکتریکی، صنایع نفت و گاز، لوله کشی فاضلاب و ایستگاه نیرو حرارتی مورد استفاده قرار میگیرند.
شیرالات فشار شکن : شیر تنظیم کننده فشار، برای کنترل فشارهای زیاد و کاهش آن، در نزدیکی کنتور آب نصب میشود. فشارشکن تمامی تغییرات و تقلیل فشار را به طور خودکار انجام میدهد.
اجزای تشکیل دهنده شیرآلات
شیرآلات صنعتی از تنوع بالایی برخوردار میباشند. این شیرها از نظر نوع عملکرد و شکل ظاهری، با یکدیگر متفاوت هستند. اما در نهایت اجزای تشکیل دهنده آنها یکی است. در ادامه به بررسی اجزای اصلی تشکیل دهنده شیرآلات صنعتی خواهیم پرداخت.
درپوش ( کلاهک) : بانت یا همان درپوش، وظیفه نگهداری و حفظ اجزای مختلف شیرآلات صنعتی را بر عهده دارد. درپوشها نیز همانند سایر اجزای تشکیل دهنده شیر، از تنوع بالایی برخوردار میباشند. هنگام تولید شیرآلات، اجزای داخلی درون بدنه شیر قرار میگیرد؛ که در نهایت درپوشها و فلنج ها این اجزا را به یکدیگر متصل میکنند. درپوشها را میتوانید تعویض کنید.
بدنه : از مهمترین اجزای شیرآلات صنعتی میتوان به بدنه آن اشاره کرد. بدنه شامل قسمت خارجی شیر میشود. این قطعه تمامی اجزای تشکیل دهنده شیر را در کنار هم قرار داده و به یکدیگر متصل میکند. جنس بدنه شیرآلات از آلیاژهای مختلف مانند فولاد، چدن، برنز و برنج است. این محصول از تنوع بالایی برخوردار میباشد.
تریم : به اجزای متحرک شیر، که قابلیت جابجایی و خارج شدن را دارند؛ تریم میگویند. برای مثال میتوان به دیسک، نشیمنگاه اشاره کرد.
انواع شیرآلات صنعتی از نظر اپراتوری
اتوماتیک : این نوع از شیرها برای باز و بسته شدن نیازی به نیروی دست ندارند. شیرآلات اتوماتیک از طریق کنترل از راه دور، باز و بسته میشوند. شیرآلات برقی و شیر اطمینان نمونههایی از شیرآلات اتوماتیک میباشند.
دستی : شیرآلات دستی، با نیروی دست، باز و بسته میشوند. شیر کشویی، پروانهای و سماوری شامل این دسته میشوند.