لرزهگیر به انگلیسی Vibration Isolator یا Anti-Vibration Mount ابزاری است که برای کاهش انتقال ارتعاشات و شوکها از یک سازه یا دستگاه به سازههای دیگر یا محیط اطراف استفاده میشود. این ابزارها معمولاً از موادی ساخته میشوند که خاصیت جذب یا کاهش انرژی دارند، مانند لاستیک، فنر، یا مواد الاستومری.
در ادامه برای شناخت بهتر لرزه گیرها در چند بخش بطور کامل بررسی خواهد شد:
انواع لرزه گیر
لرزهگیرها در انواع مختلفی تولید میشوند که هر یک بسته به شرایط کاری و نوع ارتعاشات مورد نظر، کاربرد متفاوتی دارند. در زیر به مهمترین انواع لرزهگیرها و ویژگیهای آنها اشاره شده است:
۱. لرزه گیر لاستیکی
لرزه گیر های لاستیکی از لاستیک یا الاستومرهای خاصی ساخته شده که قابلیت جذب ارتعاشات و شوکها را دارند.
- ویژگیها: انعطافپذیری بالا، مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی، مقاومت شیمیایی به سیالات خاص.
- کاربردها: در سیستمهای لولهکشی برای انتقال سیالات گازی یا مایع، سیستمهای گرمایش و تهویه مطبوع (HVAC)، پمپها و کمپرسورها.
- مزایا: کاهش نویز و ارتعاشات، قابلیت تحمل جابجاییهای جزئی.
۲. لرزه گیر فلزی (آکاردئونی)
لرزهگیرهای فلزی از جنس فولاد، استیل یا آلیاژهای خاص ساخته میشوند و برای شرایط کاری با دما و فشار بالا مناسب هستند. این لرزه گیرها در دو نوع جوشی، دنده ای و فلنجدار تولید و عرضه می گردند.
- ویژگیها: مقاومت بالا در برابر فشار و دما، قابلیت تحمل بارهای سنگین.
- کاربردها: در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاهها و سیستمهای با دمای بالا.
- مزایا: مناسب برای سیستمهایی که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی، فشار بالا و ارتعاشات شدید دارند.
۳. لرزه گیر پارچه ای (الیافی)
این لرزهگیرها از الیاف پارچهای ساخته شده و برای محیطهایی که ارتعاشات زیاد و دماهای مختلف وجود دارد، به کار میروند.
- ویژگیها: انعطافپذیری بسیار بالا، مناسب برای دماهای بالا و محیطهای خورنده.
- کاربردها: سیستمهای اگزوز، سیستمهای لولهکشی در صنایع شیمیایی و فرآوری مواد.
مزایا: مناسب برای جابجاییهای زیاد و کاهش لرزش در محیطهای خورنده.
۴. لرزه گیر فنری
لرزهگیرهای فنری از فنرهای فلزی برای جذب و دفع ارتعاشات استفاده میکنند و معمولاً در سیستمهای با ارتعاشات بالا و کم فرکانس کاربرد دارند.
- ویژگیها: ظرفیت جذب ارتعاشات در فرکانسهای پایین، قابلیت تحمل وزنهای سنگین.
- کاربردها: سیستمهای تهویه مطبوع بزرگ، تجهیزات سنگین صنعتی، پمپها و موتورهای بزرگ.
- مزایا: جذب ارتعاشات با دامنه زیاد، مناسب برای تجهیزات سنگین.
۵. لرزه گیر ترکیبی (فنری-لاستیکی)
این نوع لرزهگیر ترکیبی از فنرهای فلزی و قطعات لاستیکی است که قابلیتهای هر دو نوع را ترکیب میکند.
- ویژگیها: انعطافپذیری و جذب لرزش لاستیکی به همراه مقاومت و استحکام فنرهای فلزی.
- کاربردها: پمپهای بزرگ، سیستمهای صنعتی سنگین و تجهیزات حساس به لرزش.
- مزایا: کنترل ارتعاشات در بازه گستردهای از فرکانسها و شرایط کاری.
۶. لرزه گیر موج دار (bellows)
این لرزهگیرها دارای ساختاری موجدار یا چیندار هستند که به آنها اجازه میدهد تا انبساط و انقباض را بدون ایجاد فشار اضافی به سیستم تحمل کنند.
- ویژگیها: انعطافپذیری بالا در برابر انبساط و انقباض، مقاوم در برابر دماهای بالا و فشارهای شدید.
- کاربردها: سیستمهای پایپینگ تحت فشار و دما، خطوط انتقال گاز و مایعات.
- مزایا: قابلیت تحمل جابجاییهای طولانی و تغییرات دما و فشار.
۷. لرزه گیر هیدرولیک
این لرزهگیر از سیال برای جذب و کاهش ارتعاشات استفاده میکنند. آنها معمولاً در مواردی که نیاز به کنترل دقیق ارتعاشات و شوکها باشد، به کار میروند.
- ویژگیها: جذب انرژی ارتعاشات به کمک سیالات، مناسب برای جذب ارتعاشات با دامنههای وسیع.
- کاربردها: ماشینآلات صنعتی سنگین، پلتفرمهای حفاری، سیستمهای خودرویی.
- مزایا: قابلیت تنظیم برای جذب ارتعاشات با شدت و فرکانسهای مختلف.
۸. لرزه گیر پنوماتیک
این نوع لرزهگیرها از گاز یا هوا برای کاهش ارتعاشات استفاده میکنند و معمولاً در سیستمهای سبک و تجهیزات حساس به کار میروند.
- ویژگیها: جذب انرژی با استفاده از گاز، تنظیمپذیری برای شرایط مختلف.
- کاربردها: تجهیزات حساس آزمایشگاهی، سیستمهای خودرویی سبک، ماشینآلات دقیق.
- مزایا: قابلیت تنظیم دقت بالا در جذب ارتعاشات، مناسب برای سیستمهای سبک و حساس.
خرید اینترنتی انواع لرزه گیر
همیشه یافتن محصولات باکیفیت با قیمت رقابتی و مناسب یک چالش بوده است. در ریتاپی با انتخاب محصولات گسترده و متنوع، تجربه یک خرید آنلاین برای کاربران اختصاص یافته است.
خلاصه کاربردهای لرزهگیر
در جدول زیر مهمترین کاربردهای لرزهگیر در صنایع گوناگون بهصورت خلاصه نمایش داده شده است. در ادامه، یک جمعبندی کوتاه نیز آمده است.
| صنعت | کاربردهای اصلی لرزهگیر |
|---|---|
| نفت و گاز | کنترل ارتعاشات در خطوط انتقال برای جلوگیری از نشت و آسیب لولهها؛ کاهش انتقال لرزش از پمپها و کمپرسورها به سازهها. |
| پتروشیمی و شیمیایی | کاهش ارتعاشات در پایپینگ تحت فشار؛ جبران و کاهش تنشهای حرارتی ناشی از تغییرات دما. |
| تولید انرژی و نیروگاهها | محافظت از ژنراتورها، توربینها و بویلرها در مقابل ارتعاش؛ کاهش ارتعاشات و فشار در سیستمهای بخار و آب. |
| ساختمان و تأسیسات | کاهش نویز و ارتعاش در سیستمهای HVAC و موتورخانهها و جلوگیری از انتقال لرزش به طبقات. |
| دریایی و کشتیسازی | جذب ارتعاشات ناشی از امواج و موتورها؛ محافظت از خطوط لوله انتقال سوخت و سیالات در کشتیها. |
| خودروسازی و حملونقل | کاهش لرزش موتور و قطعات دوار، افزایش راحتی سرنشینان؛ کنترل ارتعاشات در سیستمهای ریلی. |
| غذایی و دارویی | حفظ دقت در فرآیندهای تولید و بستهبندی حساس؛ جلوگیری از خرابی و افت کیفیت محصولات بهدلیل ارتعاشات. |
جمعبندی: لرزهگیرها بهعنوان اجزای حیاتی در صنایع مختلف عمل میکنند؛ با جذب و کنترل ارتعاشات از آسیب، نشت و خرابی تجهیزات جلوگیری کرده و به افزایش ایمنی، پایداری عملکرد و طول عمر سامانهها کمک میکنند.
صدور پیشفاکتور آنلاین
تاثیر لرزه گیرها در کنترل ارتعاشات
لرزهگیرها نقش کلیدی در کنترل ارتعاشات در سیستمهای صنعتی و مکانیکی، بهویژه در پایپینگ، ایفا میکنند. این قطعات با جذب و دفع ارتعاشات و شوکهای وارده به سیستم، از انتقال آنها به سایر بخشهای تجهیزات جلوگیری میکنند. در ادامه تأثیرات مهم لرزهگیرها در کنترل ارتعاشات توضیح داده شده است:
۱. جلوگیری از شکستگی و خستگی مواد
ارتعاشات مداوم میتوانند باعث خستگی مواد، ترکخوردگی و شکستگی در لولهها و اتصالات شوند. لرزهگیرها با کاهش دامنه و شدت این ارتعاشات، از ایجاد تنشهای مکرر در ساختار جلوگیری میکنند و عمر مفید سیستم را افزایش میدهند.
۲. کاهش نویز و صدا
ارتعاشات در سیستمهای پایپینگ و تجهیزات مکانیکی میتوانند نویز و صدای زیادی ایجاد کنند. نصب لرزهگیرها بهطور مؤثری این ارتعاشات را مهار کرده و منجر به کاهش نویز تولیدی میشود. این امر در محیطهای صنعتی و ساختمانی که کنترل نویز اهمیت دارد، بسیار مفید است.
۳. کاهش نوسانات
ارتعاشات کنترل نشده میتوانند باعث کاهش کارایی و عملکرد تجهیزات شوند و حتی منجر به خرابیهای ناگهانی شوند. با استفاده از لرزهگیرها، نوسانات مخرب کنترل میشوند و سیستم در شرایط بهینهتری به فعالیت خود ادامه میدهد. این موضوع به ویژه در سیستمهای حساس مانند توربینها، پمپها و کمپرسورها اهمیت دارد.
۴. کاهش انتقال نیروهای خارجی
نیروهای خارجی مانند زلزله، بادهای شدید یا ضربههای ناگهانی میتوانند ارتعاشات شدید و غیرقابل پیشبینی در سیستمهای پایپینگ ایجاد کنند. لرزهگیرها به عنوان یک لایه محافظ، بخشی از این انرژی را جذب کرده و مانع از انتقال مستقیم این نیروها به تجهیزات حساس میشوند.
۵. محافظت از اتصالات و تجهیزات حساس
ارتعاشات ناشی از حرکت سیال یا عملکرد تجهیزات مکانیکی میتوانند اتصالات، شیرآلات و ابزارهای اندازهگیری را تحت تأثیر قرار داده و دقت و عملکرد آنها را کاهش دهند. لرزهگیرها با محدود کردن انتقال این ارتعاشات به اتصالات و تجهیزات حساس، دقت عملکرد آنها را حفظ میکنند.
نتیجه:
لرزهگیرها ابزارهایی مهم برای کاهش و کنترل ارتعاشات در سیستمهای مختلف صنعتی، مکانیکی، و ساختمانی هستند. این ابزارها با استفاده از مواد و طراحیهای مختلف، بسته به نوع کاربرد، قابلیت جذب یا دفع ارتعاشات را دارند. انواع لرزهگیرها شامل لاستیکی، فلزی، فنری، و ترکیبی، هر یک مزایا و ویژگیهای خاص خود را دارند و در صنایع گوناگون مانند نفت و گاز، پتروشیمی، خودروسازی، و ساختمانسازی بهکار میروند. نصب و استفاده صحیح از این قطعات میتواند باعث افزایش عمر تجهیزات، کاهش نویز و صدا، بهبود ایمنی، و محافظت از سیستمها و اتصالات حساس شود.
سوالات متداول
لرزهگیر چیست و چه کاربردی دارد؟
لرزهگیر قطعهای مکانیکی است که برای جذب و کنترل ارتعاشات، انبساط حرارتی و جبران حرکات ناگهانی در لولهکشیها و تجهیزات صنعتی به کار میرود.
لرزهگیر چه تفاوتی با اتصالات انعطافپذیر دارد؟
هر دو قطعه برای جذب ارتعاشات طراحی شدهاند، اما لرزهگیرها معمولاً تحمل فشار، دما و حرکات محوری بیشتری دارند، در حالی که اتصالات انعطافپذیر بیشتر برای کاهش لرزشهای خفیف یا جبران انحرافهای کوچک استفاده میشوند.
چگونه میتوان نوع مناسب لرزهگیر را انتخاب کرد؟
انتخاب لرزهگیر بر اساس فشار کاری، دمای سیال، نوع ماده، میزان جابجایی محوری یا جانبی، و شرایط محیطی انجام میشود.
