میلگرد چیست؟
در سازه‌های بتنی، بتن در برابر فشار مقاومت بالایی دارد اما در مقابل کشش ضعیف است. به همین دلیل برای افزایش توان تحمل کششی، از میلگرد فولادی استفاده می‌شود. میلگردها در انواع مختلفی تولید می‌شوند و علاوه‌بر شکل سطح، از نظر مقاومت، استاندارد ساخت، ترکیب شیمیایی و شکل‌پذیری نیز دسته‌بندی می‌شوند.
انواع میلگرد از نظر شکل سطح
میلگرد ساده (Plain Bar)
میلگرد ساده سطحی کاملاً صاف دارد و فاقد هرگونه آج است. این ویژگی باعث می‌شود قابلیت خم‌کاری و جوشکاری آن بسیار بالا باشد. میلگرد ساده معمولاً در درجه A1 تولید می‌شود و به دلیل انعطاف بالا در ساخت خاموت‌ها، اتصالات، اقدامات تقویتی سبک و پروژه‌هایی که نیاز به تغییر شکل بدون شکست دارند، بسیار مناسب است.
میلگرد آجدار (Ribbed Bar)
میلگرد آجدار دارای برجستگی‌هایی به نام آج است که به افزایش گیرایی در بتن و چسبندگی بیشتر کمک می‌کند. آج‌ها می‌توانند مارپیچی، جناقی یا مرکب باشند. میلگردهای A2، A3 و A4 همگی در گروه میلگردهای آجدار قرار می‌گیرند.
| نوع میلگرد | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| میلگرد ساده | انعطاف بالا، قابلیت جوشکاری عالی، فرم‌پذیری مناسب | چسبندگی کم با بتن، مقاومت پایین‌تر |
| میلگرد آجدار | گیرایی زیاد در بتن، مقاومت بالا، مناسب برای سازه‌های اصلی | جوش‌پذیری محدود، قیمت بالاتر |
کلاس‌بندی میلگرد بر اساس مقاومت
کلاس‌بندی میلگرد براساس مقاومت تسلیم و مقاومت کششی یکی از اصول مهم در طراحی و اجرای پروژه‌های عمرانی است. در استانداردهای رایج، از جمله ISIRI 3132، GOST 5781 و ASTM، میلگردها معمولاً در چهار گرید A1 تا A4 تولید می‌شوند که هرکدام مشخصات فنی، نحوه رفتار تحت تنش و قابلیت‌های متفاوتی دارند.
گرید A1 – میلگرد ساده با شکل‌پذیری بالا
مشخصات فنی
- فاقد آج
- مقاومت تسلیم حدود ۲۴۰ مگاپاسکال
- مقاومت کششی حدود ۳۶۰ مگاپاسکال
- درصد ازدیاد طول بالا
- قابلیت جوشکاری عالی به دلیل درصد کربن پایین
کاربرد
- ساخت خاموت
- سازه‌های سبک
- اتصالات جوشی
نکته فنی
به دلیل مقاومت پایین‌تر در برابر کشش، استفاده از میلگرد A1 در اعضای اصلی سازه مناسب نیست.
گرید A2 – میلگرد آجدار با مقاومت متوسط
مشخصات فنی
- آج مارپیچی
- مقاومت تسلیم حدود ۳۴۰ مگاپاسکال
- مقاومت کششی حدود ۵۰۰ مگاپاسکال
- شکل‌پذیری مناسب
- انعطاف‌پذیری بیشتر نسبت به A3
کاربرد
- سازه‌های نیمه‌سنگین
- خاموت‌های مقاوم
- بخش‌هایی نیازمند تعادل میان سختی و انعطاف
توجه
جوشکاری میلگرد A2 با نظارت فنی امکان‌پذیر است اما ممکن است مقاومت آن کاهش یابد.
گرید A3 – میلگرد آجدار با مقاومت بالا
مشخصات فنی
- آج جناقی (هفت‌و‌هشت)
- مقاومت تسلیم حدود ۴۰۰ تا ۴۲۰ مگاپاسکال
- مقاومت کششی حدود ۶۰۰ مگاپاسکال
- رفتار نسبتاً ترد در هنگام شکست
- چسبندگی بسیار مناسب با بتن
کاربرد
- آرماتور اصلی سازه
- تیرها، ستون‌ها، دیوار برشی
- فونداسیون و دال‌های بتنی
نکته مهم
به دلیل درصد کربن بیشتر، جوشکاری این میلگرد توصیه نمی‌شود.
گرید A4 – میلگرد آجدار با مقاومت بسیار بالا
مشخصات فنی
- آج مرکب و پیچیده
- تولید شده با روش ترمومکانیکی یا TMT
- مقاومت تسلیم بسیار بالا (۵۰۰–۵۵۰ مگاپاسکال)
- مقاومت کششی بیش از ۶۵۰ مگاپاسکال
- سختی سطح بالا و هسته چقرمه
کاربرد
- سازه‌های بلندمرتبه
- پروژه‌های صنعتی و نیروگاهی
- سازه‌های دریایی و محیط‌های خورنده
- مناطق با لرزه‌خیزی بسیار زیاد
مزیت اصلی
استفاده از میلگرد A4 ایمنی لرزه‌ای سازه را افزایش داده و مصرف میلگرد را کاهش می‌دهد.
تفاوت میلگرد ساده و میلگرد آجدار
مقاومت کششی و تسلیم
میلگرد آجدار در مقایسه با میلگرد ساده مقاومت بسیار بالاتری دارد. این موضوع به ویژه در میلگردهای A3 و A4 که برای باربری‌های اصلی طراحی شده‌اند، کاملاً محسوس است.
چسبندگی با بتن
آج‌ها باعث افزایش گیرش مکانیکی میان میلگرد و بتن می‌شوند. به همین دلیل میلگرد آجدار انتخاب اصلی برای اعضای سازه‌ای است؛ در حالی که میلگرد ساده عمدتاً برای اتصالات و خاموت‌ها کاربرد دارد.
رفتار تحت بار
رفتار میلگرد ساده نرم‌تر و شکل‌پذیرتر است، اما میلگرد آجدار با توجه به ماهیت سخت‌تر خود، باربری بیشتری را تحمل می‌کند و در برابر گذشت زمان و نیروهای کششی مقاومت بیشتری دارد.
کاربردهای سازه‌ای
- میلگرد ساده: برای فرم‌دهی، خم‌کاری و ساخت المان‌های غیرسازه‌ای
- میلگرد آجدار: برای کلیه آرماتورهای اصلی سازه و اجرای اسکلت بتنی
خرید میلگرد ساده و آجدار
همیشه یافتن محصولات باکیفیت با قیمت رقابتی و مناسب یک چالش بوده است. در شرکت ریتاپی با انتخاب محصولات گسترده و متنوع، تجربه یک خرید آنلاین برای کاربران اختصاص یافته است.
جمع‌بندی
انتخاب میان میلگرد ساده یا آجدار کاملاً وابسته به نوع پروژه، بارهای وارده، استانداردهای طراحی و نیازهای سازه‌ای است. میلگرد ساده برای بخش‌هایی که نیاز به انعطاف و فرم‌پذیری دارند بسیار مناسب است؛ اما میلگرد آجدار با توجه به چسبندگی بیشتر و مقاومت بالاتر، گزینه اول برای اجرای اسکلت بتنی در سازه‌های مقاوم و بادوام محسوب می‌شود. میلگرد و پروفیل از مواردی هستن که در ساخت پروژه های ساختمانی از پیش نیاز های مهم هستند.
سوالات متداول
آیا می‌توان از میلگرد ساده در بخش‌های اصلی سازه استفاده کرد؟
خیر! میلگرد ساده مقاومت کافی برای تحمل بارهای سازه‌ای ندارد و عمدتاً برای خاموت‌ها و اتصالات استفاده می‌شود.
کدام نوع میلگرد برای مناطق زلزله‌خیز مناسب‌تر است؟
میلگردهای آجدار به‌ویژه گرید A3 و A4 بهترین عملکرد لرزه‌ای را دارند.
کدام میلگرد قابلیت جوشکاری بهتری دارد؟
میلگرد ساده A1 بهترین گزینه برای جوشکاری است زیرا کربن کمتری دارد و رفتار نرم‌تری نشان می‌دهد.
