تست شیرآلات صنعتی
شیرآلات وظیفه قطع و وصل و کنترل جریان و فشار را در سیستم برعهده دارند لذا قبل از تامین و نصب و هم چنین در طی تعمیرات اساسی به منظور بررسی عملکرد صحیح و ایمن مورد بازرسی و تست قرار میگیرند.
وجود نشتی و یا مشکل در عملکرد شیرآلات می تواند تمام یک فرایند را مختل کرده و خسارت های سنگین به وجود آورد. در مواردی که سیال در گردش، سمی و خطرناک باشد این عملکرد نادرست می تواند خسارات جانی نیز به همراه داشته باشد.
تست فشارهیدرواستاتیک شیرآلات
برای انجام تست فشار عمومی شیرآلات صنعتی، بعد از پرکردن بدنه شیر با سیال که عموما به این منظور از آب استفاده می شود، آن را تحت فشار قرار می دهند. بسته به نوع، اندازه، جنس و کلاس فشاری شیر، مدت زمان و میزان فشار وارده متفاوت خواهد بود.
استانداردهای مختلفی برای نحوه انجام و شرایط تست شیرآلات وجود دارد که رایج ترین آنها عبارت است از:
ASME B16.34
API 598
MSS-SP-61
API 527
ISO 5208
با انجام تست فشار از مقاومت و عدم نشتی بدنه شیر و متعلقات آن که شامل درپوش، سیت، پکینگ و گسکت است اطمینان حاصل می شود.
تا قبل از سال 1968 اکثر شیرآلات صنعتی با هدف نشتی صفر تولید میشد اما امروزه استانداردها کمی آسان تر است و میزان نشتی مجاز نیز برای برخی از مدل های طراحی شیر در نظر گرفتند.
مراحل مختلف تست یک شیر:
- تست پوسته ( تست بدنه )Shell Test…….
- تست سیت یا نشیمنگاه Seat Test…..…….
- تست بک سیتBackseat Test……..……..
شل تست ( تست پوسته یا Shell Test):
برای تست پوسته شیر آن را تا حدی باز میکنند و تحت یک فشار هیدرواستاتیک به میزان 1/5 برابر یا 50% بالاتر از فشار نامی آن شیر قرار میدهند. سیال محدوده دمایی معینی دارد و اگر شیر از فولاد ضد زنگ ساخته شده باشد میزان یون کلرید آن نمیتواند از 100 PPM بیشتر باشد. بسته به سایز شیر مدت زمان اعمال فشار در طی تست پوسته متغییر است اگر هیچ گونه نشتی از بدنه ولو مشاهده نشود بدین معنی است که ساختار بدنه از مقاومت کافی برخوردار است و از این حیث مورد تایید است.
همچنین پکینگ در طی این تست چک می شود و در صورت قابل تنظیم بودن مدل پکینگ، حد مجاز نشتی برای آن وجود دارد و در صورتی که از مدل غیر قابل تنظیم باشد نشتی مجاز آن صفر است.
تست سیت:
برای تست سیت یا نشمنگاه شیر، آن را در حالت کاملا بسته قرار داده و خروجی شیر از نظر داشتن نشتی چک میشود، فشار تست 1.1 برابر فشار کاری نامی شیر است. دمای سیال 100 درجه فارنهایت یا 38 درجه سانتگراد است و مدت زمان تست نسبت به سایز شیر و بر اساس استاندارد های ASME B 16.34 وAPI598 تعیین می شود. همچنین میزان نشتی مجاز نیز برای هر سایز در این استاندارد ها تعیین شده است.
ASME B 16.34
PI598
***برای شیرآلات بالای 4 اینچ به ازای هر اینچ 2 قطره در هر دقیقه نشتی مجاز درنظر میگیرند.
تست بک سیت:
تست بک سیت مشابه تست سیت انجام میشود، یعنی اینکه شیر در حالت کاملا بسته قرار دارد و فشار تست 1.1 برابر فشار نامی شیر است، با این تفاوت که هم ورودی و هم خروجی شیر کاملا بسته است و هیچگونه نشتی در این تست قابل قبول نمی باشد.
تست آتش ( فایر تست):
در صنایع حساس مثل نفت و گاز، پتروشیمی و یا پالایشگاه که عموما سیال در گردش خطرناک و قابل اشتعال است، کارکرد صحیح و بی نقص شیر به هنگام بروز حادثه و آتش سوزی بسیار حائز اهمیت است و از گسترش آتش و افزایش میزان خسارت جلوگیری میکند.
برخی از استاندارد هایی که الزامات فایر تست ( تست آتش سوزی ) شیرآلات صنعتی را تعیین و تبیین میکنند عبارتند از:
API6A, API6FA, API607, BS5146, ……
از این بین استاندارد های API6FA و استاندارد API607 پرکاربرد تر هستند
API607 شامل الزامات فایرتست (Fire Safe) برای شیرآلات ربع گرد با سیت آببند غیر فلزی است و استاندارد API6FA الزامات فایر تست شیرآلات متال سیت ( شیرآلات با آببند فلز به فلز ) را تعیین کرده است.
