در صنعت پتروشیمی، پالایشگاه های گاز و نفت، کارخانجات و سایر صنایعی که نیاز به جابجایی مواد و سیالات دارد و ایمنی کار اهمیت دارد، از شیرآلات صنعتی استفاده می کنند. از این ابزار در کنترل فشار سیستم های به کار رفته در صنایع نیز استفاده می کنند.
این ابزار براساس نوع کاربری، در سه دسته کلی شیرهای مخصوص قطع و وصل کردن جریان مواد، شیرهای کنترل کننده فشار و شیرهای یک طرفه تقسیم بندی می شوند.
البته از نظر ظاهر و ساختار نیز انواع مختلفی از شیرآلات صنعتی وجود دارد. در ادامه توضیحات بیشتری خواهیم داد تا شناخت بیشتری از شیرآلات صنعتی داشته باشیم.
شیرآلات صنعتی
با اینکه شیرآلات صنعتی انواع مختلفی دارد. ولی برای استفاده از آن باید به صورت دستی، خودکار یا نیمه خودکار با این ابزار کار کرد. در ادامه چند نمونه از شیرآلات را که کاربرد بیشتری نسبت به سایر شیرآلات صنعتی دارند، معرفی می کنیم.
هر یک از شیرآلات صنعتی از سه قسمت تشکیل می شود: بدنه، سرپوش یا درپوش و قسمت های داخلی شیر.
- بدنه، ظاهر شیر است که فشار وارده بر لوله را تحمل می کند.
- سرپوش شیر به سایر قسمت های سیستم وصل می شود.
- قسمت داخلی شیر شامل دیسک، قسمت ایستایی شیر و دسته آن است.
انواع شیرآلات صنعتی
شیرآلات صنعتی از نظر کاربری، در مدل های مختلفی ساخته می شوند.
شیرآلات مدل سوزنی
علت نامگذاری این مدل به دلیل فرم دیسک و قسمت ایستایی شیر است. این وسیله برای ابزارهای ظریف قابل استفاده است. این وسیله بسیار دقیق است و در آزمایشگاه نیز به کار می رود.
شیر مدل سماوری
این وسیله برای قطع و وصل کردن جریان مواد استفاده می شود. این ابزار مقاومت کمی دارد و ارزان است.
شیرآلات گلوب
ظاهر کروی دارد. این ابزار مسیر جریان را کاملا برعکس و ۱۸۰ درجه می کند. شیرآلات گلوب بیشتر برای کنترل جریان کاربرد دارد.
شیر زاویه ای
کارکرد آن شبیه مدل کروی است. ولی زاویه خروج آن ۹۰ درجه تنظیم شده است.
شیرآلات پروانه ای
شیر پروانه ای با اینکه ساختار ساده ای دارد ولی پرکاربرد است. مواد را با سرعت زیاد جابجا می کند. این وسیله در صنایع نفت و گاز بسیار استفاده می شود.
شیر کشویی
از قدیمی ترین شیرآلات صنعتی، شیر کشویی است. این شیر دریچه ای دارد که با باز و بسته شدن، جریان مواد را کنترل می کند. البته کنترل زیادی در عبور مواد ندارد. این وسیله سرعت کندی دارد.
شیرآلات مدل دیافراگمی
ساختار ساده شیر دیافراگمی و دریچه ورود و خروج آن، این وسیله را پرکاربرد کرده است. جنس دیافراگم لاستیکی است و فرسایش کمتری دارد. ولی در برابر حرارت مقاومت آن کم است.
شیرآلات دیگری نیز در بازار موجود است که کاربردهای خاصی دارند. از جمله شیر فشار شکن، شیر یکطرفه، شیر اطمینان و خودکار.
چرا از شیرآلات صنعتی استفاده می کنیم؟
استفاده از شیرآلات صنعتی در صنایع و کارخانجات روز به روز بیشتر شده است. این ابزار به دلیل جنس مرغوب و قیمت مناسب آن بسیار استفاده می شود. البته برای استفاده از آن ها باید بدانیم که چه مدل شیرآلاتی مناسب کار ما است.
برای انتخاب شیرآلات مناسب باید در مورد آن ها بیشتر بدانیم. از جمله خصوصیات این ابزار به موارد زیر اشاره می کنیم.
- برای استفاده از شیرآلات ابتدا باید بدانیم چه موادی را قصد داریم با آن ها انتقال دهیم. در این لوله ها مواد مایع، گاز، مواد شیمیایی، بخار و آب قابل جابجایی است.
- برای انتخاب شیر مناسب، باید بدانیم که چه مقدار فشار را می تواند تحمل کند.
- شیر انتخابی را باید از نظر میزان تحمل درجه حرارت و مقاومت در برابر خوردگی بررسی شود.
- ساختار شیر به گونه ای است که باید از جنس مقاومی تشکیل شود. از جمله فلزات قابل استفاده در این ابزار، برنج، فولاد، مس و غیره است.
- اندازه ای که برای شیرآلات انتخاب می شود، بسیار اهمیت دارد. اندازه شیر و جنس آن باید با هم تناسب داشته باشند. بنابراین هر چه اندازه لوله بزرگ تر باشد، مقاومت آن نیز باید بیشتر شود.
- مقدار جریان مواد، کاهش و افزایش فشار در شیرآلات صنعتی باید مورد بررسی قرار گیرد. در نتیجه سایز لوله و خروجی مواد از آن باید متناسب باشد.
